W dawnych czasach wizje apokaliptyczne były najczęściej proroctwami opisywanymi przez mistyków.

Dlatego też silnie zaakcentowany był w nich pierwiastek metafizyczny.

Koniec świata czy też kres ludzkości był zazwyczaj powiązany z ingerencją istoty wyższej, która za pomocą różnego rodzaju narzędzi (na przykład kataklizmów czy też rycerzy apokalipsy) decydowała się na zakończenie losów cywilizacji.

Współczesne wizje apokaliptyczne najczęściej przyczynę końca świata i upadku ludzkości dostrzegają już nie w sferze sacrum, ale raczej w nas samych.

W wielu amerykańskich produkcjach filmowych, w których dominującym motywem jest motyw apokaliptyczny, to ludzie sami doprowadzili do swojego upadku, zapominając o podstawowych wartościach, niszcząc swoje środowisko naturalne czy też za bardzo ufając technice, która doprowadziła ich do zguby.

Zdaje się, że taka tendencja spowodowana jest faktem, że w krajach rozwiniętych religia schodzi na dalszy plan, a społeczeństwa coraz bardziej się laicyzują.