Kiedy przyjrzymy się twórczości, w której motywem przewodnim jest apokalipsa, i spojrzymy na nią z perspektywy przemijającego czasu, to zaobserwujemy ciekawe tendencje. Przed wiekami wizje ostatnich dni naszego świata przedstawiane były w silnym związku z kwestiami natury metafizycznej. Mistycy i różnego rodzaju twórcy przyszłą zagładę świata i upadek cywilizacji dostrzegali w ingerencji boskiej. Obecnie silniejszy akcent kładzie się na człowieka, który sam, poprzez swoje postępowanie, doprowadzić ma do swojego upadku.

W dawnych wizjach apokalipsy przyczyna końca świata jest bardziej konkretna – odpowiada za nią istota wyższa. W dzisiejszych czasach jest to bardziej jakaś sprawiedliwość dziejowa. Człowiek, który rozwija cywilizację w niewłaściwym kierunku, zapomina o podstawowych wartościach i nie szanuje swojej planety, w ostateczności sam doprowadzi swojego upadku. Współcześni twórcy przyczynę zagłady ludzkości upatrują na przykład w wyniszczeniu środowiska naturalnego, w wojnach nuklearnych czy też w maszynach, które na pewnym etapie rozwoju uzyskają inteligencję i zwrócą się przeciwko swoim twórcom.